Deze week eindelijk de veel geprezen film Searching For Sugar Man (2012) gezien. Wauw wat een bijzonder verhaal en wat geweldig meeslepend verfilmd.
In de documentaire zie je een zeer fascinerende zoektocht naar de Amerikaanse singer/songwriter Rodriguez. Begin jaren 70 maakte hij twee albums, Cold Fact (1970) en Coming From Reality (1971), die in de VS volledig flopten. Maar vanaf midden jaren 70 werd hij enorm succesvol in Zuid Afrika, populairder zelfs dan Elvis Presley en de The Rolling Stones. Rodriguez inspireerde veel jongeren daar om te rebelleren tegen apartheid en groeide uit tot een legende. In Zuid Afrika ging iedereen er vanuit dat hij dood was. Hij zou zelfmoord hebben gepleegd tijdens een mislukt optreden. Maar was dat ook werkelijk zo? Deze fantastische film geeft antwoord op die vraag en is weergaloos spannend. Het is een thriller met heerlijke muziek van een bijzonder artiest en met veel kippenvel momenten. Kijken dus!
Maar helaas is de documentaire verdwenen van YouTube en moet je doen met de trailer.
Je hebt van die bijzondere momenten in de muziek die pareltjes opleveren en tegelijkertijd het leven van een artiest totaal veranderen. Zo was er het optreden van de Schotse zangeres KT Tunstall in de tv-show van Jools Holland bij de BBC in Oktober 2004. Voor dat programma was ze nauwelijks bekend en het enige opvallende in haar carrière tot dan toe was haar rol als gastvocalist in 2003 bij de groep Oi Va Voi. Ik heb haar toen zien optreden in Tivoli met die bijzonder enthousiaste en swingende band met hun Jiddische & Balkanmuziek, maar zij was me eerlijk gezegd niet echt opgevallen. Maar toen kwam dat speciale moment waar iedere artiest naar verlangt en werd zo op het allerlaatste moment opgeroepen voor de show van Jools Holland, als vervanger van een andere artiest. En vervolgens liet ze daar iedereen versteld staan met haar spectaculaire en gewaagde performance van het lied Black Horse & The Cherry Tree. Met als direct gevolg dat haar lied een enorme hit werd in Groot Brittannië en haar naam was gemaakt. Het is te vinden op haar album Eye To The Telescope (2004).
Black Horse & The Cherry Tree Well my heart knows me better than I know myself so I’m gonna let it do all the talking. I came across a place in the middle of nowhere with a big black horse and a cherry tree.
But it won’t come back, cause it’s oh so happy, and now I got a hole for the world to see.
But it said no, no, no, no-no-no. It said no, no, you’re not the one for me. No, no, no, no-no-no. It said no, no, you’re not the one for me.
Big black horse and a cherry tree. I can’t quite get there cause my heart forsaken me yeah. Big black horse and a cherry tree. I can’t quite get there cause my heart forsaken me.
Achter de Regenboog is een stichting speciaal voor kinderen en jongeren die van dichtbij te maken hebben (of hebben gehad) met het overlijden van een dierbare binnen het gezin. Eind jaren 90 kwam ik in contact met Petra Penning, een vrouw die heel actief was voor de stichting en bijeenkomsten organiseerde voor lotgenoten. Ze vroeg me om daar het lied Kusje te zingen van Herman van Veen. Vreemd genoeg had ik dat lied nog nooit gehoord, terwijl ik toch dacht het werk van Herman redelijk te kennen. Maar blijkbaar ken ik vooral de liederen van zijn eerste jaren toen ik hem nog van dichtbij volgde, terwijl Kusje komt van het album Rode wangen uit 1989. Ik ben zelden zo gespannen geweest voor een optreden, want bij zo’n publiek wil je het vooral heel erg goed doen. En gelukkig lukte dat ook en zo werd het een onvergetelijke dag, bijzonder, confronterend en ontroerend tegelijk.
Herman is in staat om als geen andere Nederlandse zanger kinderlijke emoties te begrijpen, zoals ik zelf als kind heb mogen ervaren. Hij weet dat begrip schitterend om te zetten in de juiste woorden, zoals je kunt horen aan een zin als “Beer waar ben je? Beer kom hier, sla je pootjes om me heen.” Hier zingt hij Kusje tijdens een optreden in Carré.
Onlangs vond ik tot mijn verrassing en prachtig duet van Herman met de succesvolle Nederlandse zanger Waylon, die toch zelden in zijn eigen taal zingt. Waylon heet eigenlijk Willem Bijkerk en heeft zichzelf vernoemd naar zijn idool, de country zanger Waylon Jennings (1937-2002). Ook Herman bewondert hij enorm en nu hij de kans kreeg wilde hij heel graag juist dit pareltje uit zijn repertoire samen met hem zingen. En ik moet zeggen hij zingt het lied heel indrukwekkend en daarom deel ik het graag met je.
Kusje Het is gewoon gebeurd. Mijn moeder is verdwenen. Een rare tante haalt nu mijn vader aan. Ze maakt het eten, brengt me ’s avonds neuriënd naar bed. En ik moet dan een kusje geven.
Beer waar ben je? Beer kom hier, sla je pootjes om me heen. En grom wat liefs, straks moet ik weer naar bed, en als het licht uitgaat, een kusje geven.
Op het puntje van mijn stoel. Gerinkel in de keuken. Als ik durfde dan liep ik heel ver weg. Het klokje duwt de grote wijzer. Langzaam naar half acht. Mijn handen kleven.
Beer waar ben je? Beer kom hier, sla je pootjes om me heen. Grom wat liefs, straks moet ik weer naar bed, en als het licht uitgaat, een kusje geven.
Ik beschouw Burt Bacharach als één van de grootste componisten van mijn tijd. Zijn melodieën en arrangementen zijn onovertroffen en raken mijn muzikale hart iedere keer weer, hoe vaak ik ze ook hoor. Zijn liederen werden wat mij betreft het best gezongen door Dionne Warwick. Maar ook zijn filmmuziek, zoals bijvoorbeeld voor Butch Cassidy & The Sundance Kid (1969), is fenomenaal. Wat veel mensen niet weten is het tragische element in zijn leven, namelijk het autisme en de zelfdoding van zijn oudste dochter Nikki.
Bacharach was in 1965 getrouwd met actrice Angie Dickinson en in 1966 werd Lea Nikki geboren. Maar het was kantje boord, want ze arriveerde drie maanden te vroeg. Dat resulteerde in talrijke chronische gezondheidsklachten zoals visuele beperkingen en hypersensitiviteit en daarnaast veel emotionele problemen. Nikki was sociaal teruggetrokken en obsessief en had heftige aanvallen van frustratie en woede, maar daarnaast kon ze ook heel normaal functioneren en was ze buitengewoon intelligent en talentvol. Pas in 2000 werd Asperger bij haar geconstateerd, een aandoening die in de jaren 60 en 70 nog totaal onbekend was en waar men toentertijd niet goed mee om wist te gaan. Men dacht dat het alleen iets was voor zwaar gestoorde mensen en niet iets voor mensen met bijzondere talenten, zoals die bij Nikki ook sterk aanwezig waren.
De eerste 7 jaar weigerde Dickinson veel filmrollen om voor haar dochter te kunnen zorgen, terwijl haar man zich verstopte in zijn muziek. (*1) Ze hadden duidelijk verschillende gedachten over de verzorging van hun dochter, wat voor spanningen zorgde in hun huwelijk en uiteindelijk leidde tot hun scheiding in 1976. Bacharach vond dat Nikki best op eigen benen kon staan en vond de relatie van moeder en dochter te symbiotisch en toegefelijk. Onder zijn druk werd besloten Nikki onder te brengen in een psychiatrische kliniek, waar de artsen totaal geen kijk bleken te hebben op de ernst van haar problemen. Ze moest zo normaal mogelijk worden, waarmee de ernst van haar aandoening werd ontkend. Uiteindelijk verbleef ze in de kliniek van haar 16e tot haar 26e.
Het wegsturen was iets wat Nikki haar vader enorm kwalijk heeft genomen en waar hij nu achteraf grote spijt van heeft. Uiteindelijk ging ze geologie studeren aan de Lutherse Universiteit van Californië, maar door haar slechte zicht en haar sociale kwetsbaarheid kon ze daar geen werk in vinden. De laatste 10 jaar van haar leven ging ze steeds verder achteruit, ondanks de sterke band en het intensieve contact met haar moeder. Die vertelt over Nikki’s laatste Kerst waarop ze voor het eerst kon zingen: “On her last Christmas Eve we went to church services. Nikki had always wanted to sing like most people, but she really couldn’t, maybe because singing is so much about bringing out what’s inside you. It’s about letting people know how you feel and who you are, and Nikki had always been isolated from the outside world and so unable to get through. But that night Nikki just sang and sang. I could hardly hear her over everybody else, but when I looked at her, I smiled at how much gusto she had singing those Christmas songs. She was free and at peace at that point because she knew where she was going.” Vlak daarna, in 2007, maakte Nikki een einde aan haar uitzichtloze leven. Volgens een verklaring van haar vader en moeder, “She quietly and peacefully committed suicide to escape the ravages to her brain brought on by Asperger’s. She loved kitties, and earthquakes, glacial calving, meteor showers, science, blue skies and sunsets, and Tahiti. She was one of the most beautiful creatures created on this earth, and she is now in the white light, at peace.”
Bij haar geboorte had Bacharach een schitterende melodie geschreven voor zijn oudste dochter, die je hier kunt beluisteren. Het komt van zijn album Bacharach uit 1971. Maar er is ook een versie van Nikki met tekst, geschreven door zijn toenmalig kompaan, de tekstschrijver Hal David (1921-2012). Het is een lied dat ik jaren heb gezongen zonder te weten dat het over zijn dochter ging. Dat kwam omdat mijn toenmalig vriendin Monique heette en ik haar met dit lied mijn liefde kon verklaren. Hier hoor je de zeldzame vocale uitvoering van Nikki door Ed Ames (en zie je in beeld foto’s van Nikki, Bacharach, Dickinson & Ames.) De tekst vind ik schitterend. En hier de Bacharach versie met orkest, helaas niet live.
Nikki Somewhere there is sunshine. Somewhere days are warm. Somewhere there’s a happy harbour, far from the storm.
Out where the sun shines there is someone, I’m meant to adore. And I know the day I find her, I’ll smile once more.
Nikki it’s you. Nikki where can you be? It’s you, no one but you for me. I’ve been so lonely since you went away. I won’t spend a happy day, ’til you’re back in my arms.
For every dream there is a dreamer. And when dreams are gone. For each wish another star shines. to wish up on.
Take all my dreams and all my wishes. Hold them in your heart. Tell me soon we’ll be together, never to part.
Nikki it’s you. Nikki where can you be? It’s you, no one but you for me. I’ve been so lonely since you went away. I won’t spend a happy day, ’til you’re back in my arms.
Don’t make me wait here in the shadows, till my life is done. I can’t live without the sunshine. You are the sun.
Oh Nikki, it’s you.
Helaas is er geen live-versie van dit lied beschikbaar, en zoals je inmiddels weet wil de Songcatcher alleen maar live-muziek op zijn blog. Daarom deel ik hier een heerlijk filmfragment van een zeer bevlogen Bacharach aan het werk tijdens de opnames van de filmmuziek van Lost Horizon (1973), waarin hij het lied The World Is A Circle repeteert samen met een kinderkoor. De tekst van het lied is van Hal David en lijkt me heel toepasselijk met het verhaal van Nikki in gedachten. (*2)
NOTEN
*1 Hier vertelt Angie Dickinson uitgebreid het levensverhaal van haar dochter Nikki.
*2 Hier zie je het lied The World Is A Circle zoals dat in de film Lost Horizon te zien is.
The World Is A Circle The World is a circle without a beginning, and nobody knows where it really ends. Everything depends on where you are in the cirle that never begins. Nobody knows where the circle ends.
And just because you think you’re small, that doesn’t mean that you’re small at all. And just the way a tiny branch is like a tree to a twig, to someone else you are big.
The World is a circle without a beginning, and nobody knows where it really ends. Everything depends on where you are in the cirle that’s spinning around. Half of the time we are upside down.
And just because they say you’re weak, that doesn’t mean you’ve a weak physique. And even if they’re partly right, at least they’re partially wrong. To someone else you are strong.
And just because they say you’re slow, that doesn’t mean that you’re slow, you know. And even if you’re never first, compared to someone who’s last. They’re sure to think you are fast.
The World is a circle without a beginning, and nobody knows where it really ends. Everything depends on where you are in the cirle that never begins. Nobody knows where the circle ends.
The World is a circle that never begins. Nobody knows where the circle ends.
Een singer/songwriter met een zeer intense performance en een bijzondere, melancholische stem is de Ier Emmett Tinley. Een echte man van de wereld: geboren in Chicago, jarenlang woonachtig in Amsterdam en nu gevestigd in Denemarken. In de jaren 90 was hij de frontman van de Ierse cultband The Prayer Boat. Zijn eerste soloalbum Attic Faith (2005) werd geprezen als “a gorgeously fragile, deliciously delicate album to make you fall in love with sad songs again.” En zijn laatste album uit 2011 is nog beter.
Bij de Songcatcher zingt Tinley het prachtige Sooner Or Later, tijdens een optreden bij de 2 Meter Sessies in 2011 met op de trompet David Rockefeller van de Nederlandse jazzband New Cool Collective. (Het lied begint bij 29,04 minuten.)
Sooner Or Later Sooner or later we gotta get back home. Forget about faith here, we’re all alone. Sooner or later we gonna reap what’s sown. Sooner or later.
I get the message. See the writing on the wall. Empires and kingdoms rise and fall I don’t feel like. I don’t fear the pain. Red sky at mornings. The lines on my face.
Sooner or later we gotta get back home. Forget about faith here, we’re all alone. Sooner or later we gonna reap what’s sown. Sooner or later.
Some are waiting for cold rain waters Sun burning down. Lies in the tinder. Some are sailing through cities and floods Storms in the distance bring rivers of mud.
Sooner or later we gotta get back home. Forget about faith here, we’re all alone. Sooner or later we gonna reap what’s sown. Sooner or later.
Wake up to the future made in your time Wake up to the warning bell that chimed. Here the ever after’s on this side.
Sooner or later we gotta get back home. Forget about faith here, we’re all alone. Sooner or later we gonna reap what’s sown. Sooner or later.